امنیت در شبکه‌های بی‌سیم5

 

بخش چهارم : امنیت در شبکه‌های محلی بر اساس استاندارد 802.11

 

    پس از آن‌که در سه قسمت قبل به مقدمه‌یی در مورد شبکه‌های بی‌سیم محلی و عناصر آن‌ها پرداختیم، از این قسمت بررسی روش‌ها و استانداردهای امن‌سازی شبکه‌های محلی بی‌سیم مبتنی بر استاندارد IEEE 802.11 را آغاز می‌کنیم. با طرح قابلیت‌های امنیتی این استاندارد، می‌توان از محدودیت‌های آن آگاه شد و این استاندارد و کاربرد را برای موارد خاص و مناسب مورد استفاده قرار داد.

    استاندارد 802.11 سرویس‌های مجزا و مشخصی را برای تأمین یک محیط امن بی‌سیم در اختیار قرار می‌دهد.  این سرویس‌ها اغلب توسط پروتکل WEP (Wired Equivalent Privacy) تأمین می‌گردند و  وظیفه‌ی آن‌ها امن‌سازی ارتباط میان مخدوم‌ها و نقاط دسترسی بی‌سیم است. درک لایه‌یی که این پروتکل به امن‌سازی آن می‌پردازد اهمیت ویژه‌یی دارد، به عبارت دیگر این پروتکل کل ارتباط را امن نکرده و به لایه‌های دیگر، غیر از لایه‌ی ارتباطی بی‌سیم که مبتنی بر استاندارد 802.11 است، کاری ندارد. این بدان معنی است که استفاده از WEP در یک شبکه‌ی بی‌سیم به‌معنی استفاده از قابلیت درونی استاندارد شبکه‌های محلی بی‌سیم است و ضامن امنیت کل ارتباط نیست زیرا امکان قصور از دیگر اصول امنیتی در سطوح بالاتر ارتباطی وجود دارد.

 

 

    شکل بالا محدوده‌ی عمل کرد استانداردهای امنیتی 802.11 (خصوصاً WEP) را نشان می‌دهد.

 

 قابلیت‌ها و ابعاد امنیتی استاندارد 802.11  

 

    در حال حاضر عملاً تنها پروتکلی که امنیت اطلاعات و ارتباطات را در شبکه‌های بی‌سیم بر اساس استاندارد 802.11 فراهم می‌کند WEP است. این پروتکل با وجود قابلیت‌هایی که دارد، نوع استفاده از آن همواره امکان نفوذ به شبکه‌های بی‌سیم را به نحوی، ولو سخت و پیچیده، فراهم می‌کند. نکته‌یی که باید به‌خاطر داشت این‌ست که اغلب حملات موفق صورت گرفته در مورد شبکه‌های محلی بی‌سیم، ریشه در پیکربندی ناصحیح WEP در شبکه دارد. به عبارت دیگر این پروتکل در صورت پیکربندی صحیح درصد بالایی از حملات را ناکام می‌گذارد، هرچند که فی‌نفسه دچار نواقص و ایرادهایی نیز هست.

    بسیاری از حملاتی که بر روی شبکه‌های بی‌سیم انجام می‌گیرد از سویی است که نقاط دسترسی با شبکه‌ی سیمی دارای اشتراک هستند. به عبارت دیگر نفوذگران بعضاً با استفاده از راه‌های ارتباطی دیگری که بر روی مخدوم‌ها و سخت‌افزارهای بی‌سیم، خصوصاً مخدوم‌های بی‌سیم، وجود دارد، به شبکه‌ی بی‌سیم نفوذ می‌کنند که این مقوله نشان دهنده‌ی اشتراکی هرچند جزءیی میان امنیت در شبکه‌های سیمی و بی‌سیم‌یی‌ست که از نظر ساختاری و فیزیکی با یکدیگر اشتراک دارند.

 

    سه قابلیت و سرویس پایه توسط IEEE برای شبکه‌های محلی بی‌سیم تعریف می‌گردد :

 

·         Authentication

    هدف اصلی WEP ایجاد امکانی برای احراز هویت مخدوم بی‌سیم است. این عمل که در واقع کنترل دست‌رسی به شبکه‌ی بی‌سیم است. این مکانیزم سعی دارد که امکان اتصال مخدوم‌هایی را که مجاز نیستند به شبکه متصل شوند از بین ببرد.

 

·         Confidentiality

    محرمانه‌گی هدف دیگر WEP است. این بُعد از سرویس‌ها و خدمات WEP با هدف ایجاد امنیتی در حدود سطوح شبکه‌های سیمی طراحی شده است. سیاست این بخش از WEP جلوگیری از سرقت اطلاعات در حال انتقال بر روی شبکه‌ی محلی بی‌سیم است.

 

·         Integrity

    هدف سوم از سرویس‌ها و قابلیت‌های WEP طراحی سیاستی است که تضمین کند پیام‌ها و اطلاعات در حال تبادل در شبکه، خصوصاً میان مخدوم‌های بی‌سیم و نقاط دسترسی، در حین انتقال دچار تغییر نمی‌گردند. این قابلیت در تمامی استانداردها، بسترها و شبکه‌های ارتباطاتی دیگر نیز کم‌وبیش وجود دارد.

 

    نکته‌ی مهمی که در مورد سه سرویس WEP وجود دارد نبود سرویس‌های معمول Auditing و Authorization در میان سرویس‌های ارایه شده توسط این پروتکل است.

 

    در قسمت‌های بعدی از بررسی امنیت در شبکه‌های محلی بی‌سیم به بررسی هریک از این سه سرویس می‌پردازیم.

پروتکل های انتقال فایل امن

در این مقاله برای شما بطور  مختصر از پروتکل هایی خواهیم گفت که امکانFT یا (File Transfer) یا انتقال فایل را فراهم می آورند یا از بلوکهای سازنده پروتکل های ذکر شده در مقاله رمزنگاری در پروتکل های انتقال استفاده می کنند تا امکان FT  امن را ایجاد کنند. درحالیکه پروتکلهای ذکر شده در مقاله مذکور سیستمهای امنیتی عمومی هستند که قابل کاربرد برای FT  نیز هستند، آنچه در اینجا اشاره می شود، مشخصاً برای FT  ایجاد شده اند:

 

AS2

AS2 (Applicability Statement 2) گونه ای EDI (Electronic Date Exchange) یا تبادل دیتای الکترونیکی (اگرچه به قالبهای EDI محدود نشده) برای استفاده های تجاری با استفاده از HTTP است. AS2 در حقیقت بسط یافته نسخه قبلی یعنی AS1 است. AS2 چگونگی تبادل دیتای تجاری را بصورت امن و مطمئن با استفاده از HTTP بعنوان پروتکل انتقال توصیف می کند. دیتا با استفاده از انواع محتوایی MIME استاندارد که XML، EDI ، دیتای باینری و هر گونه دیتایی را که قابل توصیف در MIME باشد، پشتیبانی می کند، بسته بندی می شود. امنیت پیام (تایید هویت و محرمانگی) با استفاده از S/MIME پیاده سازی می شود. AS1 در عوض از SMTP استفاده می کند. با AS2 و استفاده از HTTP یا HTTP/S ( HTTP با SSL) برای انتقال، ارتباط بصورت زمان حقیقی ممکن می شود تا اینکه از طریق ایمیل انجام گیرد. امنیت، تایید هویت، جامعیت پیام، و خصوصی بودن با استفاده از رمزنگاری و امضاهای دیجیتال تضمین می شود، که برپایه S/MIME هستند و نه SSL. استفاده از HTTP/S بجای HTTP استاندارد بدلیل امنیت ایجادشده توسط S/MIME کاملاً انتخابی است. استفاده از S/MIME اساس ویژگی دیگری یعنی انکارناپذیری را شکل می دهد، که امکان انکار پیام های ایجادشده یا فرستاده شده توسط کاربران را مشکل می سازد، یعنی یک شخص نمی تواند منکر پیامی شود که خود فرستاده است.

*برای FT :
(File Transfer  انتقال فایل یا)
 AS2 مشخصاً برای درکنارهم قراردادن  ویژگیهای امنیتی با انتقال فایل یعنی تایید هویت، رمزنگاری، انکارناپذیری توسط S/MIME و SSL  انتخابی، طراحی شده است. از آنجا که AS2 یک پروتکل در حال ظهور است، سازمانها باید تولید کنندگان را به پشتیبانی سریع از آن تشویق کنند. قابلیت وجود انکارناپذیری در تراکنش های برپایه AS2 از اهمیت خاصی برای سازمانهایی برخوردار است که می خواهند پروسه های تجاری بسیار مهم را به سمت اینترنت سوق دهند. وجود قابلیت برای ثبت تراکنش پایدار و قابل اجراء برای پشتبانی از عملکردهای بسیار مهم مورد نیاز است. AS2 از MDN (Message Disposition Notification) بر پایه RFC 2298 استفاده می کند. MDN (که می تواند در اتصال به سایر پروتکل ها نیز استفاده شود) بر اساس محتوای MIME است که قابل خواندن توسط ماشین است و قابلیت آگاه سازی و اعلام وصول پیام را بوجود می آورد، که به این ترتیب اساس یک ردگیری نظارتی پایدار را فراهم می سازد.

میز گرد قانون مبارزه با جرایم رایانه‌ای

مقدمه:

گروه امداد امنیت کامپیوتری ایران از ابتدا قانون مجارات جرایم رایانه ای را با دقت زیر نظر داشته و سعی کرده است با جمع آوری نظرات ، به تدوین قانونی مناسب کمک کند. به همین دلیل بود که پس از حضور در همایش بررسی ابعاد حقوقی فناوری اطلاعات و جمع آوری نظرات بعضی کارشناسان، سعی داشت تا در جلسه ای حضوری و در محیطی صمیمی با دبیر محترم کمیته مبارزه با جرایم رایانه ای به بحث و بررسی قانون بپردازد. خوشبختانه این امر با کمک ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات میسر شد و جلسه ای در دفتر این ماهنامه تشکیل گردید. در این جلسه آقایان رضا پرویزی(دبیر کمیته مبارزه با جرائم رایانه‌ای)، شاهپور دولتشاهی(کارشناس حقوق)، محمود اروج‌زاده (مدیرمسئول ماهنامه ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات) ، علی مولوی(کارشناس فناوری اطلاعات و عضو تحریریه ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات)، علیرضا قمی(کارشناس امنیت شبکه) و سیدمحمدرضا رشتی (کارشناس فناوری اطلاعات و مدیر سایت "گروه امداد امنیت کامپیوتری ایران")حضور داشتند. متن ذیل گزارشی مختصر از جلسه فوق است.

 

اروج‌زاده: جناب آقای پرویزی! لطفاً مختصراً تاریخچه‌ای از زمینه و چگونگی تدوین این پیش‌نویس بفرمایید.

پرویزی: در اواخر شهریور سال 81 با دستور آقای هاشمی شاهرودی: کمیته مبارزه با جرایم رایانه‌ای برای تدوین قوانین لازم در زمینه IT تاسیس شد، این مسئله البته بنا به درخواست دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی، آقای جهانگرد بود، ایشان در شورای معاونین قوه قضاییه، طرح تکفا، و ضرورت زیرساخت‌های حقوقی و قانونی را مطرح کرده بود: مسئولیت کمیته به بنده محول شد و سپس چندین جلسه درباره قوانین لازم در این زمینه، و همچنین اولویت هر کدام مورد بحث قرار گرفت.

رمزنگاری در پروتکل‌های انتقال

تمرکز بیشتر روش‌های امنیت انتقال فایل بر اساس رمزنگاری دیتا در طول انتقال از طریق شبکه‌های عمومی مانند اینترنت است.  دیتایی که در حال انتقال بین سازمانهاست بوضوح در معرض خطر ربوده ‌شدن در هر کدام از محلها قرار دارد. – مثلا در شبکه‌های محلی برای هر یک از طرفین یا مرزهای Internet-LAN که سرویس‌دهندگان‌اینترنت از طریق آنها مسیر دیتا را تا مقصد نهایی مشخص می‌کنند. حساسیت دیتا ممکن است بسیار متغییر باشد، زیرا دیتای انتقالی ممکن است بهر شکلی از رکوردهای مالی بسته‌بندی شده تا تراکنش‌های مستقیم باشند. در بعضی موارد، ممکن است علاوه بر محافظت دیتا روی اینترنت، نیاز به محافظت دیتا روی LAN نیز باشد. مشخصاً، محافظت از دیتا در مقابل حملات LAN مستلزم رمزنگاری دیتای انتقالی روی خود LAN است. به این ترتیب، بهرحال، نیاز به بسط امنیت تا برنامه‌هایی است که خود دیتا را تولید و مدیریت می‌کنند، و تنها اطمینان به راه‌حلهای محیطی کفایت نمی‌کند و به این ترتیب بر پیچیدگی مسأله امنیت افزوده می‌شود.

 

پروتکل‌ها

اگرچه ثابت‌شده است که رمزنگاری راه‌حل بدیهی مسائل محرمانگی است، اما سردرگمی در مورد دو نوع رمزنگاری (برنامه در مقابل شبکه) همچنان وجود دارد و بدلیل وجود پروتکلهای ارتباطی گوناگون است که نیازهای تعامل بیشتر آشکار می‌شود. (مانند IPSec ، S/MIME، SSL و TLS) اگرچه این پروتکلها قول تعامل را می‌دهند، اما تعامل کامل بدلیل مستقل بودن محصولات پروتکلها در حال حاضر وجود ندارد. آزمایشهایی در حال حاضر در حال انجام هستند که به حل شدن این مسائل کمک می‌کنند، اما کاربران باید مطمئن شوند که تعامل بین محصول انتخابیشان و محصولات سایر شرکای تجاری امری تثبیت شده است. پروتکل‌های ساده‌تر (SSL/TLS، IPSec و  تا حدی پایین‌تر S/MIME ) عموماً مسائل کمتری از نظر تعامل دارند.

 

نوشتن keylogger نرم‌افزاری

 

در مقاله keylogger ابزاری برای جاسوسی قابلیت‌ها و نحوه کار این ابزار مورد بررسی قرار گرفته،  انواع موجود این ابزار معرفی شدند. در این مقاله به معرفی ساختار keylogger‌های نرم‌افزاری و روش نوشتن برنامه‌های keylogger پرداخته می‌شود.

 

Windows hook

هسته بسیاری از keyloggerها با استفاده از مکانیزم Windows hook بنا شده است. Hook نقطه‌ای در مکانیزم مدیریت پیام‌های سیستم ویندوز است که برنامه‌های مختلف می‌توانند با نصب یک زیربرنامه ترافیک پیام‌ها را قبل از رسیدن به برنامه مقصد شنود نمایند. Hook پانزده نوع دارد که هر یک از آنها به رویدادی خاصی از سیستم مرتبط هستند. پروتوتایپ hook به صورت زیر است:

 

زنجیره hook‌ لیستی از اشاره‌گرها به زیربرنامه‌های hook‌ است. همزمان با ایجاد پیام جدیدی از یک نوع hook خاص، سیستم پیام را یک به یک به همه زیربرنامه‌هایی که در زنجیره hook‌ به آنها اشاره شده است ارسال می‌نماید.

یک زیربرنامه hook‌ می‌تواند بر ارسال پیام در زنجیره hook‌ نظارت داشته و یا آن را تغییر دهد. علاوه ‌بر این امکان ممانعت از رسیدن پیام به زیربرنامه بعدی در لیست و یا به برنامه مقصد وجود دارد.

تابع SetWindowsHookEx  که پروتوتایپی مشابه زیر دارد یک زیربرنامه در ابتدای زنجیره hook قرار می‌دهد.

 

نمونه‌های مختلفی از متن برنامه‌های Keylogger از سایت http://www.planetsourcecode.com قابل دریافت است. در صورتی آشنایی با طرز کار windows hooks نوشتن keylogger‌ دشوار نبوده و نیاز به کد زیادی ندارد. تابع InstallHook که از یکی از keyloggerها برداشته شده است فایلی که برای ثبت گزارشات استفاده می‌شود را مشخص نموده، زیربرنامه ثبت فعالیت‌های صفحه‌کلید KeyboardProc را در زنجیره hook نصب می‌کند. این کار با فراخوانی تابع SetWindowsHooksEx انجام می‌شود.

 

در شرایطی که کلا ۱۵ نوع hook وجود دارد، WH_KEYBOARD و WH_MOUSE برای نوشتن keylogger ضروری هستند. در اینجا WH_KEYBOARD شرح داده می‌شود و شرح سایر انواع hook‌ در سایت http://msdn.microsoft.com قابل دسترسی است.

 

WH_KEYBOARD

این hook برنامه‌ها را قادر می‌سازد که بتوانند ترافیک پیام‌های WM_KEYDOWN و WM_KEYUP که توسط GetMessage و PeekMessage بازگردانده می‌شوند را مانیتور نمایند. هرگاه یکی از توابع GetMessage و PeekMessage فراخوانی شوند و یک پیام مربوط به صفحه کلید (WM_KEYUP یا WM_KWYDOWN‌) فراخوانی شود، سیستم‌عامل اقدام به فراخوانی این زیربرنامه می‌نماید. پروتوتایپ تابع به شکل زیر است:

 

متن زیر KeyboardProc است که از یکی از keyloggerها گرفته شده است. این تابع فایل خروجی را باز نموده و حرف مرتبط با کلید فشرده شده را در آن می‌نویسد. در مواقعی که لازم باشد با فراخوانی تابع ToAscii کد کلید مجازی مشخص شده و وضعیت صفحه کلید به حرف یا حروف متناظر ترجمه می‌گردد.

 

هرگاه رویدادی رخ ‌دهد که توسط hook خاصی مانیتور می‌شود، سیستم عامل اولین زیربرنامه در زنجیره hook را فراخوانی می‌کند. هر زیربرنامه hook در لیست تصمیم می‌گیرد که رویداد را به زیربرنامه بعدی ارسال نماید یا خیر. در صورتی که بنا بر ارسال رویداد باشد از تابع CallNextHookEx استفاده می‌شود.

امنیت در شبکه‌های بی‌سیم

بخش سوم : عناصر فعال و سطح پوشش WLAN

 

 

عناصر فعال شبکه‌های محلی بی‌سیم

 

    در شبکه‌های محلی بی‌سیم معمولاً دو نوع عنصر فعال وجود دارد :

 

-        ایستگاه بی سیم

    ایستگاه یا مخدوم بی‌سیم به طور معمول یک کامپیوتر کیفی یا یک ایستگاه کاری ثابت است که توسط یک کارت شبکه‌ی بی‌سیم به شبکه‌ی محلی متصل می‌شود. این ایستگاه می‌تواند از سوی دیگر یک کامپیوتر جیبی یا حتی یک پویش گر بارکد نیز باشد. در برخی از کاربردها برای این‌که استفاده از سیم در پایانه‌های رایانه‌یی برای طراح و مجری دردسر‌ساز است، برای این پایانه‌ها که معمولاً در داخل کیوسک‌هایی به‌همین منظور تعبیه می‌شود، از امکان اتصال بی‌سیم به شبکه‌ی محلی استفاده می‌کنند. در حال حاضر اکثر کامپیوترهای کیفی موجود در بازار به این امکان به‌صورت سرخود مجهز هستند و نیازی به اضافه‌کردن یک کارت شبکه‌ی بی‌سیم نیست.

    کارت‌های شبکه‌ی بی‌سیم عموماً برای استفاده در چاک‌های PCMCIA است. در صورت نیاز به استفاده از این کارت‌ها برای کامپیوترهای رومیزی و شخصی، با استفاده از رابطی این کارت‌ها را بر روی چاک‌های گسترش PCI نصب می‌کنند.

 

-        نقطه ی دسترسی

    نقاط دسترسی در شبکه‌های بی‌سیم، همان‌گونه که در قسمت‌های پیش نیز در مورد آن صحبت شد، سخت افزارهای فعالی هستند که عملاً نقش سوییچ در شبکه‌های بی‌سیم را بازی‌کرده، امکان اتصال به شبکه های سیمی را نیز دارند. در عمل ساختار بستر اصلی شبکه عموماً سیمی است و توسط این نقاط دسترسی، مخدوم‌ها و ایستگاه‌های بی‌سیم به شبکه‌ی سیمی اصلی متصل می‌گردد.

 

برد و سطح پوشش

 

    شعاع پوشش شبکه‌ی بی‌سیم بر اساس استاندارد 802.11 به فاکتورهای بسیاری بسته‌گی دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر هستند :

 

-        پهنای باند مورد استفاده

-        منابع امواج ارسالی و محل قرارگیری فرستنده‌ها و گیرنده‌ها

-        مشخصات فضای قرارگیری و نصب تجهیزات شبکه‌ی بی‌سیم

-        قدرت امواج

-        نوع و مدل آنتن

 

روش های معمول حمله به کامپیوترها (۲)

۷- اسکریپتهای Cross-Site

یک برنامه نویس وب با افکار بدخواهانه ممکن است اسکریپتی به آنچه که به یک وب سایت فرستاده می شود، مانند یک URL ، یک عنصر در شکلی خاص، یا درخواست از یک پایگاه داده، بچسباند. بعدا، وقتی وب سایت به شما پاسخ می دهد، اسکریپت زیان رسان به مرورگر شما منتقل می شود.

شما می توانید مرورگر وب تان را توسط روشهای زیر در اختیار اسکریپتهای زیان رسان قرار دهید:

* تعقیب لینک ها در صفحات وب، ایمیلها یا پیام های گروه های خبری بدون دانستن به آنچه لینک داده شده است.

* استفاده از فرم های محاوره ای روی یک سایت غیرقابل اطمینان

* دیدن گروه های بحث آنلاین، مجمع ها یا دیگر صفحاتی که بصورت پویا تولید می شوند در جایی که کاربران می توانند متنهای شامل تگ های HTML ارسال کنند.

 

۸- ایمیلهای جعلی

این حالت زمانی اتفاق می افتد که یک ایمیل به ظاهر متعلق به منبعی می باشد درحالیکه در حقیقت از منبعی دیگر ارسال شده است. Email Spoofing اغلب برای گول زدن کاربر بمنظوراین که اطلاعات حساس (مانند کلمات عبور) را افشاء کند بکار می رود.

 

 ایمیل جعل شده می تواند گستره ای از شوخی های بی ضرر تا اقدامات مربوط به مهندسی اجتماعی داشته باشد. مثالهایی از مورد دوم اینها هستند:

Keylogger ابزاری برای جاسوسی

Keylogger ابزاری است که دنباله کلیدهایی که کاربر بر روی صفحه‌کلید کامپیوتر می‌فشارد، را ثبت می‌کند. این ابزار که به صورت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تولید شده و در دسترس است در موارد متنوع و با کاربردهای مختلف به کار می‌رود. نمونه‌های مختلف Keylogger مقدار کمی از منابع سیستم شامل حافظه و پردازنده را مورد استفاده قرار می‌دهند. علاوه بر این در Task manager و لیست فرایندهای سیستم هم ظاهر نمی‌شوند، بنابراین تشخیص آنها بر روی دستگاه به سادگی امکان‌پذیر نیست.

علی رغم اهمیت زیادی که این ابزار در از بین رفتن حریم شخصی افراد و سرقت اطلاعات آنها دارد، توجه زیادی به این ابزار و تهدیدات ناشی از آن نمی‌شود. شاید دلیل این امر شهرت بیشتر ویروس‌ها، اسب‌های تروا و کرم‌ها و شناخت بیشتر نسبت به آنهاست. تیم امنیت سایبری ولایت با توجه به سادگی انتشار این ابزار و تهدیدات ناشی از آن در این مقاله به معرفی keylogger‌ و روش‌های مقابله با آن پرداخته است.

 

قابلیت‌های Keylogger ها

قابلیت Keylogger ها در این است که هر کلیدی که فشرده شود را ذخیره نموده، لیستی از حروف تایپ شده بر روی کامپیوتر را تولید می‌کنند. این لیست سپس در اختیار فردی که برنامه را بر روی دستگاه نصب کرده قرار می‌گیرد. بعضی از Keylogger ها این امکان را دارند که گزارش حروف تایپ شده را به کامپیوتری دیگر بر روی شبکه ارسال کنند. امکان ارسال اطلاعات ذخیره شده از طریق e-mail هم وجود دارد.